Słowacja – Bańska Szczawnica i Bańska Bystrzyca

Jak wspominałam we wcześniejszym wpisie, Słowacja to nie tylko Tatry i Słowacki Raj, to również niezwykle ciekawe miasteczka, na które warto poświęcić jeden lub kilka dni, by je poznać. 🙂 W nie tak dużej odległości od Krakowa, bo około 200 i 250 kilometrów, położone są dwie miejscowości, należące niegdyś do trzech najbogatszych miast Słowacji. Bańska Szczawnica i Bańska Bystrzyca, bo o nich mowa, kryją w sobie bardzo interesującą historię oraz zabytki, które zasługują na poświęcenie im dłuższej uwagi.

Bańska Szczawnica

Niepozorna i pewnie nic niemówiąca wielu osobom, miejscowość Bańska Szczawnica, jest uznawana za jedno z najpiękniejszych miasteczek Słowacji. Potwierdzeniem tego jest fakt, iż w 1993 roku została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO! Niezwykłość tego miejsca podkreśla również bajkowy krajobraz stworzony przez Góry Szczawnickie.

Historia tej miejscowości sięga co najmniej XII wieku. To właśnie z tego okresu, pochodzą pierwsze zapiski o wydobyciu w Bańskiej Szczawnicy srebra i złota, co pozwala na uznanie miejscowości za najstarsze górnicze miasto Słowacji.

Cześć! 🙂
Oprócz robienia zdjęć krajobrazowych i prowadzenia bloga, zajmujemy się również fotografią profesjonalnie.

Wejdź na nasze portfolio i zamów u nas sesję zdjęciową!

Warte wspomnienia są dwie kolejne daty. W 1627 roku po raz pierwszy na świecie użyto tutaj prochu strzelniczego w górnictwie. Wydarzenie to zrewolucjonizowało przemysł górniczy i dało podstawę do dalszego rozkwitu miasta. Kolejny ważnym wydarzeniem, było przekształcenie istniejącej Szkoły Górniczej w Akademię Górniczą, na mocy dekretu Marii Teresy w 1762 roku. Była to pierwsza na świecie wyższa uczelnia o takiej specjalizacji.

Koniec XIX wieku to jednak powolny upadek górnictwa, którego przyczyną było wyczerpywanie się surowców, a ostania kopalnia została zamknięta w 2001 roku. Po okresie rozkwitu miasta pozostały zabytki, które współcześnie przypominają jego historię i stanowią wspaniałą widokówkę.

Stary Zamek

Największą atrakcję Bańskiej Szczawnicy zdecydowanie stanowi Stary Zamek, położony na górze Paradjz.

Historia samego Zamku jest dosyć długa (ale skrócę ją dla Was do jednego zdania), lecz interesująca. Otóż w XIII wieku stał w tym miejscu kościół farny Najświętszej Maryi Panny, wokół którego, na przełomie XIV i XV wieku, najpierw postawiono mury i dobudowano wieżę Himmerleich, a następnie ze względu na rosnące zagrożenie ze strony Turków, został przebudowany na zamek (co nastąpiło w drugiej połowie XVI wieku). Obecnie w tym miejscu znajduje się muzeum, które polecamy zobaczyć. 🙂

Himmerleich był niegdyś miejscem zamieszkania kościelnego. W XVI wieku, zamieniony został jednak na więzienie oraz katownię. Według przewodnika, który dostaliśmy, nazwa Himmerleich oznaczająca królestwo niebiańskie, miała dosłowne i zarazem smutne znaczenie: żaden więzień nie wyszedł z tego miejsca żywy.

W bezpośrednim sąsiedztwie wieży, znajduje się Kaplica św. Michała. Warto zwrócić uwagę na jej ciekawe wnętrze, w którym podziwiać można oryginalne freski z XIV i XV wieku oraz gotyckie i romańskie okna. Dla potrzeb obronnych, kaplica została przebudowana w XVI wieku na strzelnicę.

Po przeciwnej stronie zamku wykopano studnię, której głębokość sięga prawie 10 metrów. Osobliwe w niej jest wydrążone na 8 metrach głębokości przejście, mogące służyć ucieczce z oblężonego zamku.

Nas najbardziej zainteresował omszały daszek studni. 🙂

Nowy Zamek

Na przeciwnym wzgórzu od Starego Zamku położony jest Nowy Zamek. Wybudowany w XVI wieku w obawie przed Tureckimi najazdami, służył głównie jako wieża obserwacyjna. W jego wyglądzie interesujące są cztery zaokrąglone baszty, umieszczone w rogach budowli.

Obecnie pełni rolę muzeum, w którym wystawiane są ekspozycje związane z historią miasteczka.

Kościół Świętej Katarzyny

Najbardziej okazałą budowlą w centrum Bańskiej Szczawnicy, jest późnogotycki Kościół św. Katarzyny z XV wieku. Obok kościoła znajduje się Ratusz Miejski oraz barokowo-klasycystyczny kościół ewangelicki (w którym niestety nie można było robić zdjęć).

Plac Świętej Trójcy

Plac św. Trójcy stanowi centralny punkt miasta. Warto tutaj dodać, że Bańska Szczawnica nie posiada klasycznego rynku. Całe miasteczko zbudowane jest na wzniesieniu i trudno o kawałek prostego placu. 😉

Na placu stoi najwyższy pomnik na Słowacji – pomnik św. Trójcy, który robi ogromne wrażenie. Został wybudowany po zakończeniu epidemii dżumy w latach 1710 – 1711, w podziękowaniu Bogu za to, że tak krótko trwała.

Kalwaria

To zespół 23 barokowych obiektów, powstałych w połowie XVIII wieku, które chyba widać z każdego miejsca w Bańskiej Szczawnicy. Całość, położona na wzgórzu Scharfenberg, prezentuje się niesamowicie. Mi osobiście widok sanktuarium na wzgórzu, skojarzył się z zamkiem z bajek Disney’a. 😉 Niestety zabrakło nam czasu na zwiedzenie tego miejsca, ale obiecaliśmy sobie, że następnym razem na pewno tam wstąpimy.

Bańska Bystrzyca

Bańska Bystrzyca leży na obu brzegach rzeki Hron, otoczona Górami Kremnickimi, Niżnymi Tatrami i Wielką Fatrą. Ciekawsza część historii miasteczka zaczyna się w XIII wieku, gdy węgierski król Bela IV nadał jej prawa miejskie i liczne przywileje, z których najważniejszym była możliwość wydobycia metali szlachetnych. Początkowo w Bańskiej Bystrzycy wydobywano srebro i złoto, ale stopniowo zmieniono profil wydobywczy i rozpoczęto wydobycie miedzi. To właśnie z wydobycia tego metalu miasto zasłynęło najbardziej.

Miejscowość zapisała się również w historii podczas II wojny światowej, gdy w 1944 roku miało tutaj miejsce Słowackie Powstanie Narodowe. Był to jeden z najważniejszych i największych ruchów antyfaszystowskiego oporu. Nie dziwi więc fakt, że w Bańskiej Bystrzycy centralny punkt stanowi Plac Słowackiego Powstania Narodowego (Namestie SNP). To w okolicy tego dużego, prostokątnego i pochyłego placu (rynku), znajdują się prawie wszystkie największe atrakcje i zabytki miasteczka.

Górna część Namestie SNP

Sam szczyt Placu Słowackiego Powstania Narodowego wieńczy Wieża Zegarowa pochodząca z XVI wieku. Wieża nazywana była wagową, gdyż mieściła się zaraz obok budynku wagi miejskiej. Od początku XX wieku wieża powoli odchyla się od pionu (w tym momencie jest to około 68 cm) dzięki czemu uzyskała miano krzywej. Budynek jest otwarty dla zwiedzających, a z górnego balkonu można podziwiać widoki na miasto.

W bezpośrednim sąsiedztwie Wieży Zegarowej znajduje się Katedra pod wezwaniem św. Ksawerego. Pochodzi on z XVIII wieku, kiedy to została wybudowana przez zakon jezuitów. Od ponad 200 lat, ze względu na ustanowienie w Bańskiej Bystrzycy biskupstwa, jest bazyliką katedralną.

Ratusz Miejski

Schodząc od katedry w dół Placem SNP, dojdziemy do Miejskiego Ratusza. Znajduje się on w gotyckiej budowli z XV wieku, a najciekawszym elementem konstrukcji jest częściowo przeszkolony dach. W budynku obecnie mieści się Centrum Informacji Miasta Bańska Bystrzyca.

Kościół pod wezwaniem Świętej Elżbiety

W najniższej części rynku, nieco z boku, mieści się wybudowany w 1303 roku w stylu gotyckim Kościół św. Elżbiety. Początkowo był częścią mieszczącego się w pobliżu szpitala, który niestety spłonął w 1605 roku. W swojej długiej historii kościół był wielokrotnie przebudowywany, by w XIX wieku uzyskać wygląd barokowy.

Zamek miejski

Nieco powyżej wszystkich atrakcji, na wzgórzu, znajduje się Zamek Miejski. Początkowo (w XIII wieku) wybudowano w tym miejscu kościół parafialny, a dopiero w późniejszym okresie wzniesiono mury obronne, wykopano fosę i dodano cztery baszty. Wjazdu do zamku chronił Barbakan, który obecnie jest najlepiej zachowaną i dominującą częścią wyglądu całego zamku.

To nie wszystkie atrakcje Bańskiej Bystrzycy, ale niestety zabrakło nam czasu na dłuższy spacer jego ulicami. 🙁

Moim zdaniem, oba miasteczka są naprawdę warte zwiedzenia. Zarówno Bańska Szczawnica, jak i Bystrzyca posiadają swój własny, urokliwy klimat oraz coś, co sprawia, że chce się do nich wracać. Nam udało nam się zobaczyć tylko najważniejsze spośród atrakcji, co tylko podkreśla z jakimi perełkami mieliśmy tutaj do czynienia…

Jeśli macie wskazówki, co jeszcze warto zwiedzić w tych okolicach, podzielcie się w komentarzach, bo chętnie wybierzemy się w rejon Gór Szczawnickich i Kremnickich jeszcze raz. 😉

Cześć! 🙂
Oprócz robienia zdjęć krajobrazowych i prowadzenia bloga, zajmujemy się również fotografią profesjonalnie.

Wejdź na nasze portfolio i zamów u nas sesję zdjęciową!